W warszawskim kwartale, w którym realizowany jest innowacyjny projekt NEEST eksperci współpracujący z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju przeprowadzili badania budynków na Pradze Południe specjalistycznymi skanerami laserowymi oraz wykonali ich wirtualne modele. Dane zostaną wykorzystane do dalszych analiz przewidzianych w unijnym projekcie, którego celem jest wypracowanie modelowych rozwiązań z zakresu ochrony klimatu.

Zużycie energii związanej z funkcjonowaniem budynków to główne źródło emisji gazów cieplarnianych. W Warszawie generuje ponad 70% emisji . Aby ograniczyć emisje, należy zmniejszyć zapotrzebowanie budynków na energię (cieplną, elektryczną). Jest to możliwe dzięki kompleksowej, odpowiednio zaplanowanej modernizacji.

Zadaniem projektu badawczego NEEST (ang. NetZero Emission and Environmentally Sustainable Territories, pol. Neutralne klimatycznie i zrównoważone środowiskowo obszary) jest m.in. stworzenie wytycznych dotyczących termomodernizacji budynków, które ograniczą zużycie energii oraz poprawią jakość życia mieszkańców. W projekcie zastosowano lokalne podejście z potencjałem do dalszego skalowania na obszarze miasta. Do przeprowadzenia niezbędnych analiz wybrano obszar w  dzielnicy Praga-Południe między ulicami Grochowską i Zbaraską oraz Stanisława Augusta i Międzyborską. Miasta przy wyborze obszarów kierowały się wspólnie przyjętymi założeniami przy wsparciu ekspertów Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Kluczowe dla każdego kwartału są różnorodność zabudowy, przestrzenie mogące pełnić funkcje społeczne oraz obecność co najmniej dwóch z grupy pięciu budynków wybranych jako priorytetowe w projekcie. Budynki priorytetowe to takie, które są charakterystyczne dla miejskiej tkanki polskich miast, dzięki czemu potencjał możliwości replikowania rozwiązań jest w nich największy.  

Przeprowadzenie analiz jest możliwe dzięki pozyskaniu różnego typu danych, m.in. dot.    stanu budynków oraz dane ze specjalistycznego skaningu laserowego 3D.

W okresie listopad 2023 - styczeń 2024 w badanym kwartale wykonano serię pomiarów z wykorzystaniem GPS, drona oraz skanera mobilnego. Dzięki skanowaniu pozyskano tzw. chmury punktów, które są cyfrową reprezentacją rzeczywistości. Nalot dronem został wykonany w celu uzupełnienia chmury punktów o informacje dotyczące dachów budynków, jak również trudno dostępnych miejsc. Łącznie w wybranym kwartale Pragi-Południe zeskanowano 41 budynków, w tym kamienice oraz budynki użyteczności publicznej. Skanowanie 3D było nieinwazyjne dla ludzi oraz środowiska.

Dzięki skanowaniu laserowemu 3D powstały cyfrowe modele budynków. Modele zawierają m. in.  informacje o nasłonecznieniu budynków i przestrzeni między nimi, szacunki dotyczące hałasu, potencjału solarnego dachów i elewacji, analizy dotyczące wiatru- oraz mikroklimatu. Dzięki tak dokładnej wizualizacji można na modelach przeprowadzić symulacje optymalnych rozwiązań dla konkretnych kwartałów zabudowy w zakresie budynków i przestrzeni wokół nich, uwzględniając specyficzne warunki w danej lokalizacji i dopasowując rozwiązania do potrzeb mieszkańców.

Materiał powstał w ramach projektu pn. NEEST – NetZero Emission and Environmentally Sustainable Territories. Projekt finansowany za pośrednictwem NetZeroCities z programu ramowego Unii Europejskiej na rzecz badań i innowacji Horyzont 2020, na podstawie umowy o udzielenie dotacji nr 101036519.