Maszyna TBM Anna nie przestaje działać. Gigantyczne urządzenie wykopało już prawie kilometr tunelu metra i pokryło go betonowymi pierścieniami, przemieszczając się od Karolina w stronę stacji Chrzanów na Bemowie. W najbliższych dniach dołączy do niej druga maszyna – tarcza Krystyna.
TBM Anna to prawdziwy gigant. Sama głowica waży 55 ton, a cała maszyna waży około 600 ton. Warszawskie tarcze mają 97 metrów długości, z czego 12 metrów przypada na głowicę. Średnica tarczy wynosi 6,26 metra.
To olbrzymie podziemne "wiertło" pod koniec września lub na początku października dotrze do stacji C2 Chrzanów. Zanim przebije się przez ścianę szczelinową stacji, maszyna zatrzyma się w specjalnie przygotowanym bloku z zagęszczonego gruntu i cementu (tzw. plug-in). W tym czasie ekipa odpowiedzialna za drążenie rozpocznie pracę drugiej tarczy, Krystyny. TBM Anna przebiwszy się do stacji Chrzanów, wykona ten manewr w trakcie przerwy technicznej tarczy Krystyna. Podczas tej przerwy przedłużone zostaną taśmociągi transportujące urobek. Po dotarciu do wnętrza stacji TBM Anna przejdzie przegląd, przemieści się przez całą stację i będzie czekać na Krystynę. Kiedy Krystyna dotrze do stacji Chrzanów, obie maszyny ruszą w stronę stacji Lazurowa. Dwa obroty na minutę
Tunel drugiej linii warszawskiego metra drążyły cztery tarcze TBM niemieckiej firmy Herrenknecht AG – Maria i Elisabetta oraz Anna i Krystyna, które pracują na odcinku Bemowa. Wybór technologii TBM (Tunnel Boring Machine) wynika m.in. z niskiego ryzyka osiadania gruntu.
Tarcze TBM zapewniają stabilność przodka i nie pozwalają na przedostanie się ziemi i wód gruntowych do budowanego tunelu. Maszyny te mogą kopać tunele także pod delikatną infrastrukturą przemysłową i mieszkalną.
TBM działa w systemie Earth Pressure Balance (równoważenie ciśnienia gruntu), który składa się z dwóch etapów: drążenia tunelu i układania jego obudowy. Maszyna TBM drąży tunel za pomocą tarczy skrawającej, obracającej się dwa razy na minutę. Przemieszcza się napędzana hydraulicznie, a ciśnienie na grunt wynosi 3,5 bara.
Ostrza, noże i tarcze skrawające wykonane są z bardzo wytrzymałej stali, co pozwala im kruszyć każdy napotkany materiał. Dzięki dyszom umieszczonym z przodu tarczy maszyna może także wstrzykiwać wodę, utwardzacze, pianę lub beton, w zależności od rodzaju gruntu – by go zmiękczyć lub zagęścić. Najpierw drąży, potem montuje
Co dzieje się z urobkiem? Wydobyty materiał jest transportowany za pomocą przenośnika ślimakowego na taśmociągi, a stamtąd trafia do zbiornika w stacji. Następnie tarcza zatrzymuje się, a moduł układający montuje pierścień tunelu.
Każdy pierścień składa się z pięciu elementów oraz tzw. klinu, który mocowany jest na końcu, zapewniając szczelność i stabilność tunelu.
Po ułożeniu pierścienia maszyna odpycha się od niego, aby zacząć drążenie kolejnego odcinka. Dzięki osłonom tarcza jest całkowicie szczelna i bezpieczna.
Sterowanie Anną (a wkrótce także Krystyną) odbywa się z mostka dowodzenia, gdzie analizowane są wszystkie dane i parametry pracy. TBM drąży tunel z prędkością 15-20 metrów dziennie. Zużycie energii jak w małym mieście
Tarcza TBM zużywa 2,5 MW/h, co odpowiada zapotrzebowaniu na energię 15-tysięcznego miasta. Główny napęd maszyny to układ hydrauliczny złożony z 16 par siłowników. Moc zainstalowana wynosi 1200 kW.
Maszyna wyposażona jest w czujniki – sześć z przodu tarczy, dwa na górze, dwa w środku i dwa u dołu. Monitorują one parametry takie jak: moment obrotowy głowicy skrawającej, siłę nacisku siłowników, prędkość maszyny, ciśnienie w komorze roboczej, ilość piany i zaprawy cementowej wstrzykiwanej za obudowę tunelu. Ludzie i maszyny
Po uruchomieniu tarcza działa bez przerwy – 24 godziny na dobę. Jedynie trudne warunki gruntowe, awaria maszyny lub wymiana noży mogą ją zatrzymać.
Choć maszyna jest w pełni zautomatyzowana, jej pracę nadzoruje 48-osobowa załoga, podzielona na cztery brygady pracujące na zmiany.
Postępy pracy TBM są aktualizowane co tydzień na stronie Metra Warszawskiego. Do dzisiaj TBM Anna wydrążyła 922 metry tunelu za stacją C1 Karolin i ułożyła 610 pierścieni obudowy.