Jacek Kuroń, Vivian Silver, Amer Abu Sabila oraz bracia Andrzej i Klemens Szeptyccy – te osoby zostały dzisiaj upamiętnione w warszawskim Ogrodzie Sprawiedliwych na Woli. Ich pamięć uczczono symbolicznymi kamieniami na terenie dawnego getta.
- Życiorysy osób, których nazwiska są upamiętnione przez kamienie i drzewa w Ogrodzie Sprawiedliwych, mogłyby stanowić podstawę do stworzenia podręcznika dla młodzieży, opowiadającego o odwadze, moralności, solidarności, empatii i poświęceniu. Taki podręcznik mógłby być fundamentem do kształtowania postaw, które skłaniają do obrony uniwersalnych wartości – mówiła Aldona Machnowska-Góra, zastępczyni prezydenta Warszawy. – To miejsce przypomina nam, aby być uważnym, nie tylko upamiętniać, ale także prowadzić dialog i rozmowy – dodała.
Tytuł Sprawiedliwego lub Sprawiedliwej jest przyznawany pośmiertnie osobom, które ratowały innych lub stawały w obronie wolności i godności ludzkiej w czasach nazizmu, komunizmu, ludobójstw, masowych mordów oraz zbrodni przeciwko ludzkości w XX i XXI wieku.
Nazwiska nagrodzonych ogłaszane są co roku 6 marca, w Europejskim Dniu Pamięci o Sprawiedliwych. Wybór dokonywany jest przez Komitet Ogrodu Sprawiedliwych spośród zgłoszonych kandydatów. W skład komitetu wchodzą wybitne osobistości z dziedziny edukacji, kultury oraz przedstawiciele organizacji pozarządowych.
Tegoroczni uhonorowani Sprawiedliwi:
Jacek Kuroń (1934–2004) – polityk, działacz antykomunistycznej opozycji, współzałożyciel Komitetu Obrony Robotników, więzień polityczny, minister w rządach III RP, odznaczony Orderem Orła Białego.
Vivian Silver (1949–2023) – kanadyjsko-izraelska aktywistka walcząca o prawa kobiet i pokój na Bliskim Wschodzie, zginęła w ataku terrorystycznym Hamasu 7 października 2023 roku. W wieku 25 lat wyemigrowała do Izraela i zaangażowała się w ruch na rzecz praw kobiet. Od 1990 roku, mieszkając w kibucu Beeri przy granicy ze Strefą Gazy, działała na rzecz praw mieszkańców Gazy oraz arabskich Beduinów z pustyni Negew.
Amer Abu Sabila (1998–2023) – izraelski Arab z Abu Talul na pustyni Negew, pracownik budowlany, który zginął, próbując pomóc żydowskiej rodzinie uciekającej przed atakami Hamasu 7 października 2023 roku.
Andrzej Szeptycki (1865–1944) – greckokatolicki duchowny, biskup stanisławowski, metropolita lwowski i halicki oraz Klemens Szeptycki (1869–1951) – również duchowny greckokatolicki, studyta, ihumen, a później archimandryta klasztoru w Uniowie. Pochodzący z polonizowanej rodziny w Galicji Wschodniej bracia Szeptyccy na początku XX wieku działali na rzecz ukraińskiej społeczności i przeciwdziałali konfliktowi polsko-ukraińskiemu. Andrzej wspierał ukraińskie dążenia niepodległościowe, potępiając zbrodnie nacjonalistów, a Klemens był jego bliskim współpracownikiem. W czasie II wojny światowej Andrzej otwarcie krytykował ideologie komunistyczną i nazistowską, informując Watykan o zbrodniach niemieckich i sowieckich.
Ogród Sprawiedliwych w warszawskiej dzielnicy Wola, położony na skwerze Generała Jana Jura-Gorzechowskiego, ma symboliczne znaczenie nie tylko dla stolicy, ale także dla historii Europy i świata. Znajduje się na terenie dawnego getta warszawskiego, którego 400 tysięcy mieszkańców zostało zamordowanych podczas II wojny światowej.