Otyłość stanowi jedną z kluczowych chorób cywilizacyjnych XXI wieku, dotykając ludzi w różnym wieku i obu płci. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznaje ją za epidemię – co roku na świecie z powodu schorzeń związanych z nadwagą i otyłością umierają miliony ludzi. Specjaliści prognozują, że w 2025 roku nadwagę lub otyłość może mieć co czwarty człowiek na Ziemi (około 2,7 miliarda osób).
Otyłość to przewlekła choroba, której rozwój zależy od licznych czynników. WHO definiuje otyłość jako nadmierne lub nieprawidłowe odkładanie się tkanki tłuszczowej, które negatywnie wpływa na zdrowie. Powstaje wtedy, gdy spożywamy nadmiar kalorii i nie zużywamy ich, prowadząc mało aktywny tryb życia. Niewykorzystana energia zostaje zgromadzona jako tkanka tłuszczowa.
Diagnozowanie otyłości opiera się na kilku wskaźnikach, takich jak obwód talii (OT), wskaźnik masy ciała (BMI – Body Mass Index) oraz stosunek talii do bioder (WHR – Waist to Hip Ratio). Wartość BMI powyżej 25 świadczy o nadwadze, a powyżej 30 o otyłości. Dodatkowo przyjmuje się, że patologiczne odkładanie tłuszczu zaczyna się, gdy wynosi ono więcej niż 15% masy ciała u mężczyzn i ponad 25% u kobiet.
WHO uznaje otyłość za jedną z najbardziej niebezpiecznych chorób przewlekłych. Brak jej leczenia może prowadzić do rozwoju chorób układu krążenia, cukrzycy typu 2, zespołu metabolicznego, problemów hormonalnych, a także do zwiększenia ryzyka niektórych nowotworów (m.in. trzustki, nerek, jelita grubego, prostaty, piersi). Jest również przyczyną zwyrodnień stawów, nadciśnienia i miażdżycy. U osób z wysoką nadwagą rośnie także ryzyko udaru oraz zawału serca.
W Polsce około 53% kobiet i 68% mężczyzn zmaga się z nadwagą, a 25% Polaków cierpi na otyłość. Nadmiar masy ciała (BMI ≥25) jest przyczyną 14,2% zgonów w kraju (13,1% wśród mężczyzn i 15,3% u kobiet). WHO przewiduje, że do 2030 roku liczba dzieci i młodzieży zmagających się z otyłością wzrośnie o 60%.
Przyczyny rozwoju otyłości.
Główne czynniki powodujące otyłość są związane ze stylem życia, m.in.:
- Spożywanie wysoko przetworzonych produktów – bogatych w cukry, sól, tłuszcze nasycone, konserwanty;
- Picie słodzonych napojów – w jednej szklance znajduje się kilka łyżeczek cukru;
- Mała ilość warzyw i owoców w diecie – są one bogate w witaminy, minerały i błonnik;
- Spożywanie zbyt obfitych posiłków przy niskiej aktywności fizycznej – skutkuje to nadmiarem kalorii;
- Siedzący tryb życia – podobnie jak wyżej prowadzi do odkładania się tłuszczu.
Zapobieganie otyłości.
W walce z otyłością kluczowy jest zdrowy styl życia, który obejmuje:
- Odpowiednie żywienie, eliminacja złych nawyków żywieniowych, stosowanie diety dopasowanej do indywidualnych potrzeb;
- Regularną aktywność fizyczną – wprowadzenie ruchu i ćwiczeń wzmacniających mięśnie;
- Zdrowy tryb życia – zmniejszenie poziomu stresu, zadbanie o sen odpowiedniej jakości i długości, unikanie używek takich jak nikotyna, alkohol czy środki psychoaktywne.
Otyłość nie znika samoistnie i może powracać. Dlatego podstawą leczenia powinna być trwała zmiana stylu życia. Warto rozpocząć od zmiany nawyków żywieniowych i zwiększenia aktywności fizycznej, najlepiej z pomocą specjalistów!
To jeden z artykułów powiązanych z branżą - lekarze, przychodnie prywatne Bemowo.