Urząd Miasta i Gminy Piaseczno

Historia Piaseczna

Pierwsze wzmianki o Piasecznie jako wsi sięgają XIII wieku. Nazwę wzięło od położenia na piaszczystych glebach nad brzegiem rzeki Jeziorki zwanej w tych czasach Jeziorna. W średniowieczu było wsią książęcą, usytuowaną na szlaku między Warszawą a Czerskiem. To strategiczne położenie spowodowało, że 5 listopada 1429 roku Piaseczno uzyskało prawa miejskie na prawie chełmińskim nadane przez księcia wyszogrodzkiego, ciechanowskiego, zakroczymskiego, czerskiego i warszawskiego Janusza I zwanego Starszym.

Wkrótce Piaseczno stało się jednym z ośrodków rynku lokalnego na południowym Mazowszu, pośrednicząc w wymianie towarów i w działalności usługowej (handel, rzemiosło). Nastąpiły przemiany w układzie przestrzennym miasta, którego centralnym punktem stał się rynek. Było to do 1964 r. tradycyjne miejsce targów i jarmarków.

Akt nadania praw miejskich został potwierdzony w 1461 roku. Miasto wówczas miało charakter rzemieślniczo-rolniczy. Dynamiczny rozwój rzemiosła i handlu skłonił księżną Annę Radziwiłłównę do nadania miastu Piaseczno w dniu 23 listopada 1513 roku prawa odbywania jarmarku i wyznaczenie dnia targowego. Dalsze przywileje zostały miastu nadane przez królową Bonę, Annę Jagiellonkę, Stefana Batorego, Jana Kazimierza i Jana III Sobieskiego.

Dawną świetność miasta i jego tradycje upamiętnia – znajdujący się na rynku – ratusz. Pierwotny ratusz – siedzibę władz miejskich i miejsce przechowywania przywilejów – spalili w 1655 r. Szwedzi podczas potopu. Następny spłonął w okresie pokoju w 1730 r. Spłonęły wtedy wszystkie dokumenty przechowywane w archiwum miejskim. Wśród dokumentów spłonął także wystawiony w 1726 r. przywilej królewski Augusta II Mocnego. Akt ten mieszczanie odzyskali w formie wypisu z Metryki Koronnej w dniu 31 stycznia 1733 r. Mieszczanie odbudowali ratusz go w połowie XVIII w. Dwupiętrowy gmach stanął na podstawie kwadratu na środku rynku. Drewniany ratusz spalili Rosjanie podczas powstania kościuszkowskiego w 1794 r. Po 1815 r. władze rosyjskie rozpoczęły akcję porządkowania miast polskich, nakazując budowę murowanych ratuszy w linii domów mieszkalnych znajdujących się w rynku. Projekt piaseczyńskiej siedziby władz miejskich wykonał budowniczy wojewódzki Hilary Szpilowski.

Obecnie istniejący gmach wzniesiono w stylu klasycystycznym w latach 1823-1824. Nietypowym elementem, wyróżniającym ratusz piaseczyński od innych budowli tego typu na Mazowszu jest półksiężyc umieszczony przed I wojną światową na szczycie wieży. Upamiętnia on pobyt posła tureckiego Numan-Beja w 1777 r.

W latach od 1526 (tzn. od włączenia Mazowsza do Królestwa Polskiego) do 1795 (III rozbiór Polski) Piaseczno stanowiło własność królewską. W 1545 r. znalazło się w składzie dóbr oprawnych królowej Bony, a następnie przeszło w ręce jej córki księżniczki Anny. Anna Jagiellonka, siostra króla Zygmunta Augusta, późniejsza żona króla Stefana Batorego mieszkała tu w dworze chyliczkowskim.

W 1537 roku miasto stało się własnością królewską i od tego czasu funkcjonowało jako starostwo niegrodowe. Zgodnie z nadaniem królewskim z 1554 roku mieszczanie uzyskali tereny pod ogrody poza kwartałami zabudowy miasta lokacyjnego. Największy rozkwit przeżywało Piaseczno w drugiej połowie XVI w. Liczyło wówczas ok. 200 domów i ok. 1200 mieszkańców. Szczególnie rozwijało się piwowarstwo i gorzelnictwo. W 1580 r., jedyny istniejący przed rozbiorami, Cech Szewców, otrzymał przywilej królewski od Stefana Batorego, potwierdzany potem przez kolejnych władców Polski. Miasto było niszczone licznymi pożarami na przełomie XVI i XVII w. Cykl rozwoju, zapoczątkowany za czasów Janusza I, zamknął najazd szwedzki w połowie XVII w. Nieprzyjaciel spalił Piaseczno oraz dwór i folwark starościński.

Miasto powróciło do swojej świetności w pierwszej połowie XVIII w. Starostą piaseczyńskim był wówczas minister Aleksander Józef Sułkowski, który wzniósł w mieście rezydencję królewską. Została ona bezpowrotnie zniszczona podczas powstania kościuszkowskiego. Dokonano także przebudowy wnętrza kościoła (zbudowanego w połowie XVI w.) w stylu późnobarokowym w 1736 r. przez architekta królewskiego Karola Fryderyka Pöppelmanna młodszego.

Największa bitwa w historii gminy rozegrała się w dniach 9 i 10 lipca 1794 r. pod Gołkowem. Po stronie polskiej dowodził generał Józef Zajączek, a po rosyjskiej generał Iwan Fersen. Straty wynosiły 180 zabitych, 136 rannych i około 100 zaginionych. Miasto zostało spalone, ocalał jedynie kościół i domy położone na Zastawiu (za dwoma dużymi stawami znajdującymi się pośrodku miasta, dzięki którym pożary nie przenosiły się na południową część Piaseczna).

Po trzecim rozbiorze Polski Piaseczno znalazło się w granicach zaboru pruskiego na terenie tzw. Prus Południowych. W latach 1801-1806 przeprowadzono akcję kolonizacyjną na obszarach podmiejskich, należących do dawnego starostwa piaseczyńskiego. Koloniści (tzw. Olędrzy) przybyli z Księstwa Wirtemberskiego i Księstwa Palatynatu. Założono Alt i Neu Ilvesheim (Starą i Nową Iwiczną), Ludwigsburg (Józefosław) i Schwenningen (Świniary, od 1820 r. Orężno, niekiedy Orężna).

W okresie rządów pruskich pisarz miejski Joachim Nałęcz Ginalski napisał, kierując swe słowa do obywateli miasta: "Z praw i przywilejów okazuje się i dowodzi, jak to miasto Piaseczno było swobodne, wesołe, korzystne i obszerne w swoich granicach. I było swobodne, bo tak od Fundatorów swoich Książąt Mazowieckich Janusza, Kazimierza, Bolesława, Janusza Młodszego i Anny wiele zyskiwało łask i względów, tak włącznie biorąc od wszystkich królów polskich wszelkie prawa i przywileje odbierało, aż do Stanisława Augusta ostatniego króla polskiego". Na przełomie 1806 i 1807 r. w mieście stacjonowała kawaleria francuska, a od 1808 do 1811 r. polski 1 Pułk Strzelców Konnych.

W czasach Królestwa Polskiego (powstałego w 1815 r. na podstawie uchwały kongresu wiedeńskiego) Piaseczno, położone wówczas w obwodzie (późniejszym powiecie) warszawskim, w województwie mazowieckim (później guberni warszawskiej) znalazło się w jego składzie. Było to miasto rządowe (narodowe). W 1820 r. liczyło 893 mieszkańców, oraz 171 Żydów. Do 1795 r. starozakonni mieli zakaz osiedlania się i posiadania domów na jego terenie. W Piasecznie było 101 domów, ale tylko 9 murowanych, ponieważ ludzie woleli mieszkać w szałasach i w lepiankach.

W XIX wieku (1825 r.), przeprowadzono szosę z Warszawy do Góry Kalwarii i Warki. Szosa przebiegała przez miasto Piaseczno, co spowodowało znaczny wzrost pozycji miasta. Niebawem uruchomiono kolejkę wąskotorową łączącą Piaseczno z Warszawą. Ważnym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi ówczesnej osady było uruchomienie wąskotorowych połączeń kolejowych z Warszawą. W 1898 r. ruszyły linie przez Służew i Wilanów, a w 1899 r. do Góry Kalwarii.

Do wybuchu I wojny światowej Piaseczno przeżywało okres ożywienia gospodarczego. W 1913 r. liczyło już 4395 mieszkańców. W tym okresie Piaseczno można zaliczyć do miast o dobrej infrastrukturze komunikacyjnej. Miało to bardzo duże znaczenie dla rzemiosła i handlu, które dzięki temu mogło się intensywnie rozwijać. Stopniowo miasto Piaseczno stawało się centralnym ośrodkiem dla okolicznych osiedli.

W czasie powstania styczniowego, pod Piasecznem rozegrała się potyczka, w której zginęło 12 powstańców, ich mogiła znajduje się na cmentarzu parafialnym. Za współpracę z powstańcami, proboszcz piaseczyński ks. Ludwik Czajewicz został zesłany na Syberię. Za czynny udział w powstaniu styczniowym władze carskie w 1869 roku pozbawiły Piaseczno wszelkich przywilejów, w tym praw miejskich (na podstawie tego samego ukazu carskiego z 1869 r., w połowie 1870 r. 25 innych miast guberni warszawskiej, utraciło również prawa miejskie, stając się osadą gminną).

Według spisu ludności w 1897 r. Piaseczno liczyło 2760 mieszkańców i miało znikomą przewagę katolików (41,5%) nad ludnością żydowską (40%). Stosunkowo liczni byli w Piasecznie protestanci (17,9%), potomkowie kolonistów niemieckich.

We wrześniu i październiku 1914 r. Piaseczno i okolice stały się terenem zaciętych walk niemiecko-rosyjskich o Warszawę. Miasto wyludniło się, gdyż większość mieszkańców schroniła się w stolicy. W wyniku walk zniszczono doszczętnie około 20 domów w okolicach rynku i uszkodzono kościół. Niemcy ponownie zajęli Piaseczno w sierpniu 1915 r. W 1916 roku Piaseczno ponownie uzyskało prawa miejskie.

W XX wieku nastąpił rozwój dzielnic letniskowych (w tym osiedla miasto-las Zalesie Dolne i Adamów, w latach dwudziestych miasto-ogród Zalesinek, osiedle mieszkaniowe Iwiczna 1, 2, 3 w 1960 r.). Obecnie te tereny wraz z dawną miejscowością Gołków-Letnisko stanowią nierozłączną całość jako jedno wielkie (obszarowo) miasto Piaseczno. Podobną ewolucję po II wojnie światowej przeszły takie miejscowości jak: Głosków-Letnisko, Zalesie Górne, Złotokłos.

W maju 1917 r. odbyło się pierwsze posiedzenie Rady Miejskiej. W listopadzie 1918 r. strażacy rozbroili posterunek żandarmerii niemieckiej w Piasecznie i wysłali zaaresztowanych żołnierzy koleją do Warszawy; tak rozpoczął się okres niepodległości po 123 latach rozbiorów. Już 13 listopada Rada Miejska dokonała wyboru burmistrza, ławników i delegatów do Sejmiku Powiatowego. Burmistrzem został wybrany aptekarz Wacław Kaun. W tym okresie mieszkało tu 6956 osób, w tym 3956 katolików, 2816 Żydów, 182 ewangelików i 2 prawosławnych.

W mieście były tylko dwa drobne zakłady przemysłowe: Fabryka wyrobów stalowych ostrych Zbigniew Kobylański i Spółka, produkująca noże, tasaki i kosy oraz młyn parowy. W 1918 r. uruchomiono własną elektrownię miejską. Pierwsze w niepodległej Polsce wybory do rady miejskiej odbyły się 14 grudnia 1919 r., a ostatnie 14 maja 1939 r. Piaseczno było jednym z większych miast w okolicach Warszawy (w 1921 r. – 5615 mieszkańców), ośrodkiem rzemieślniczo-handlowym. Dnia 4 czerwca 1928 r. gościł w Piasecznie prezydent RP Ignacy Mościcki, który m.in. położył kamień węgielny pod Dom Ludowy jego imienia (przy obecnej ul. Jana Pawła II). W 1933 r. podczas spóźnionych obchodów 500-lecia nadania praw miejskich przemianowano rynek na plac Marszałka Józefa Piłsudskiego. Był on honorowym obywatelem miasta od 1928 r.

Okres międzywojenny przyniósł pomyślny rozwój komunikacyjny miasta. Uruchomiono (w 1934 r.) linię kolejową z Warszawy do Radomia. W maju 1935 r. mieszkańcy całego województwa warszawskiego żegnali marszałka Józefa Piłsudskiego na dworcu PKP w Piasecznie, gdzie zatrzymał się pociąg żałobny. Trumna umieszczona była na specjalnym wagonie platformie i oświetlona (uroczystości odbywały się wieczorem). Po krótkim postoju pociąg ruszył do Krakowa.

W okresie międzywojennym powstał pierwszy plan rozbudowy miasta. Ogólna powierzchnia terenów miasta Piaseczna w granicach administracyjnych wynosiła 841 ha 4093 m2. Orzeczeniem Wojewody Warszawskiego w 1937 r. zatwierdzono ogólny plan zabudowania miasta Piaseczna, przewidujący utworzenie dzielnicy przemysłowej na północnym zachodzie. Piaseczno stanowiło tradycyjnie duży ośrodek szewski, skupiający ponad 25% warsztatów w stosunku do ogółu miejscowego rzemiosła.

II wojna światowa rozpoczęła się dla miasta w nocy z 9 na 10 września, gdy pododdziały 54 pułku artylerii lekkiej (Armia "Łódź") stoczyły potyczkę z pododdziałami niemieckiej 1 Dywizji Pancernej. W wyniku walk ucierpiała zabudowa kilku ulic w północnej części miasta. Zniszczono Sąd Grodzki przy ul. Warszawskiej. Wehrmacht rozstrzelał 21 wziętych do niewoli żołnierzy polskich i 7 mieszkańców miasta. Jesienią 1940 r., w południowej części Piaseczna, okupanci utworzyli getto. Żydzi zostali wysiedleni stąd do getta w Warszawie w lutym 1941 r. W grudniu 1943 r. dokonano dywersyjnej akcji kolejowej pod miastem. 1 kwietnia 1944 organizacja AK przeprowadziła udaną akcję na Arbeitsamt (Urząd Pracy) w Piasecznie przy ul. Mickiewicza.

Okupacja hitlerowska zakończyła się 17 stycznia 1945 r., kiedy do miasta wjechały bez walki czołgi 1 Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte. Znajdowało się tu stanowisko dowodzenia 1 Armii Wojska Polskiego.

Według spisu ludności przeprowadzonego w lutym 1946 r. Piaseczno liczyło 6682 mieszkańców. Na terenie miasta istniały: fabryka rowerów "Ormonde", młyn parowy, kaszarnia, tartak i wytwórnia wyrobów drzewnych. Największym zakładem pracy były warsztaty Warszawskich Kolei Dojazdowych.

W 1952 roku Piaseczno zostało miastem powiatowym, co wyróżniło je wśród konkurujących o taki status miast sąsiednich. Po likwidacji powiatów aż do 1998 roku Piaseczno było siedzibą władz rejonowych.
Budynek Sądu Rejonowego i Prokuratory.

W 1999 roku pozycja miasta ponownie wzrosła, wraz z utworzeniem powiatu piaseczyńskiego. Fakt stołeczności w stosunku do gmin wchodzących w skład powiatu: Góry Kalwarii, Konstancina-Jeziorny, Tarczyna, Lesznowoli i Prażmowa utrwalił na lata dominującą pozycję miasta.


Piaseczno - zajezdnia autobusowa i trolejbusowa:

Działająca w latach 1983-1995, należąca do Miejskich Zakładów Autobusowych w Warszawie. Znajdowała się w Piasecznie przy ulicy Puławskiej. Jej oznaczenie w strukturze Miejskich Zakładów Autobusowych to "R-12".

Tabor zajezdni składał się z krótkich autobusów Ikarus 260 (numery taborowe 801-900, 6320-6323) oraz przegubowych Ikarus 280 - numery taborowe 3001-3100 (pierwotnie 1999-2039), 3351-3352, 5120-5122, 5220-5222. Wyjątkiem był używany sporadycznie w latach 1989-1990 Jelcz L11 o numerze taborowym 801.

Wśród trolejbusów jedynym typem był początkowo ZiU-9 (numery taborowe T-001-T-040). Potem pojawiły się trolejbusy Jelcz PR-110E oraz sprowadzone ze szwajcarskiego miasta Sankt Gallen używane trolejbusy Saurer w niekonwencjonalnym jak na Warszawę kolorze zielonym wraz z przyczepami (numery taborowe przyczep P-001-P-008).

Zajezdnia obsługiwała przede wszystkim linie autobusowe w południowej części Warszawy, zwłaszcza na rozbudowującym się dynamicznie Ursynowie. Trolejbusy były z kolei używane do obsługi jedynej linii, która łączyła Warszawę z Piasecznem.

Getto piaseczyńskie:

Już w pierwszych miesiącach wojny hitlerowcy oznakowali wszystkie żydowskie przedsiębiorstwa oraz warsztaty rzemieślnicze w Piasecznie oraz kazali pomalować na kolor żółty drzwi wszystkich domów w których mieszkali Żydzi. W 1940 w Piasecznie mieszkało około 3500 osób pochodzenia żydowskiego (w tym około 1000 stanowiło ludność będąca uchodźcami z innych miejscowości). W styczniu 1940 w celu organizacji oraz kontaktów z okupantem powołano Radę Żydowską (Judenrat) liczącą 12 członków. 15 stycznia 1940 został zorganizowany Komitet Koordynacyjny Dożywiania Ubogiej Ludności Żydowskiej którego przewodniczącym został Boruch Higier.

1 sierpnia 1940 burmistrz Piaseczna porozumiewając się z przewodniczącym Rady Żydowskiej przedstawił Kreishauptmannowi planowane przesiedlenia żydowskich mieszkańców miasta do specjalnej, osobnej dzielnicy. W tej sprawie Rada Żydowska starała się wykazać bezzasadność planów administracji niemieckiej występując dnia 23 lipca z memoriałem do Kreishauptmanna. Nie zachowały się żadne dokumenty zawierające dokładną datę przesiedlenia Żydów do osobnej dzielnicy. Wiadomo że przeniesienie nastąpiło w listopadzie 1940 roku.

Wg początkowych planów getto w Piasecznie miało zostać utworzone w rejonie ulic: Gruzowej, Kauna, Kilińskiego, Sierakowskiego, Wąskiej, Żabiej, Staszica, Wschodniej i Niecałej. Po znacznych zmianach usytuowano je w rejonie ulic: Świętojańska, Jerozolimska, Topolowa, Czajewicza, Krótka które znajdowały się w południowej części miasta.

Na przełomie 1940 i 1941 Niemcy postanowili zlikwidować getto w Piasecznie przesiedlając jego mieszkańców do getta warszawskiego. Pierwsza cześć ludności w liczbie 1500 Żydów opuściła swoje domy już na początku grudnia 1940. Pozostała cześć znalazła się w Warszawie w połowie lutego 1941. Wśród przesiedlonych był rabin Piaseczna a zarazem ostatni rabin getta warszawskiego cadyk Kelman Szapiro. Likwidacja następowała szybko. Żydom pozwalano zabierać ze sobą tylko to co sami mogli unieść w ręku. Przed wyjazdem zabierani byli oni do łaźni miejskiej przy ulicy Sierakowskiego 11 gdzie przymusowo oddawali oni swoje rzeczy w tym dokumenty których potem z powrotem nie otrzymywali. Opuszczone przez Żydów domy szybko zajęte zostały przez przesiedlonych z Pomorza Polaków będących więźniami obozu przejściowego w Potulicach pod Bydgoszczą.

Historia Piaseczyńskiej Kolejki:

Budowę kolejki rozpoczęto w 1898. Funkcjonowała nieprzerwanie dla ruchu pasażerskiego do roku 1991, zaś dla pociągów towarowych do 1996.

W roku 2000 rozpoczęto prace nad przywróceniem kolejki do ruchu, przekazano majątek i torowisko Powiatowi Piaseczyńskiemu, zaś w 2004 roku ruszył pierwszy pociąg po generalnym remoncie torowiska na trasie Piaseczno-Tarczyn.

23 sierpnia 2009 roku po raz pierwszy od 5 lat wyruszył pociąg osobowy do Grójca.

Wydarzenia z życia kolejki:

• 1885 - pierwsze informacje prasowe o planach budowy kolei
• 17 lipca 1887 - uzyskanie przez Eugeniusza Paszkowskiego koncesji na działalność
• 13 maja 1889 - poświęcenie kamienia węgielnego na placu Keksholmskim (ob. plac Unii Lubelskiej)
• 18 maja 1889 - pierwsze prace nad budową do Piaseczna
• 30 października 1889 - otwarcie ruchu na linii od placu Keksholmskiego do Piaseczna
• maj 1890 - zakończenie budowy linii do Góry Kalwarii, linii obwodowej w Piasecznie, i podłączenie linii do Gołkowa.
• 18 sierpnia 1890 - pierwszy ogólnodostępny pociąg do Góry Kalwarii
• 21 czerwca 1912 - rozpoczęcie budowy linii z Gołkowa do Jasieńca przez Grójec
• 10 kwietnia 1914 - przejazd pociągu próbnego z Gołkowa do Grójca
• 15 maja 1914 - otwarcie ruchu publicznego od Gołkowa przez Grójec do Jasieńca
• maj 1915 - uruchomienie linii wojskowej z Grójca do Mogielnicy
• lipiec 1915 - ewakuacja przez Rosjan parowozów, obrabiarek i niszczenie całej infrastruktury kolei grójeckiej
• 1 stycznia 1916 - uruchomienie pociągów z trakcją parową
• 5 lutego 1917 - otwarcie ruchu publicznego do Mogielnicy
• 9 października 1920 - otwarcie ruchu publicznego do Brzostowca
• 20 września 1924 - otwarcie ruchu do Nowego Miasta
• 2 lutego 1935 - wyrok Sądu Okręgowego o usunięciu torów kolei wilanowskiej i kolei grójeckiej z ulic Warszawy
• lipiec 1935 - rozebranie linii dowozowej, rozebranie torów kolei wilanowskiej od placu Unii Lubelskiej do stacji Belweder, a kolei grójeckiej - od placu Unii Lubelskiej od ul. Odyńca róg Puławskiej
• 1 października 1935 - otwarcie bocznicy przemysłowej normalnotorowej od stacji Piaseczno do Fabryki Papieru "Mirków" w Jeziornie
• październik 1935 - rozpoczęcie budowy stacji towarowej przeładunkowej w Piasecznie, stycznej z torem PKP
• 1936 - przebudowa torów kolei wilanowskiej z szerokości 800 na 1000 mm i włączenie jej do kolei grójeckiej na stacji Iwiczna
• lipiec 1937 - wprowadzenie trakcji spalinowej na linii wilanowskiej
• 1938 - skrócenie linii na ul. Puławskiej do zbiegu ulic Ikara i Bukowieckiej, skrócenie linii do stacji Szopy
• maj 1942 - objęcie powiernictwa z ramienia Kolei Rzeszy nad kolejami prywatnymi przez niemieckiego zarządcę Karla Jurgensa
• 20 kwietnia 1943 - zmiana nazwy stacji Szopy na Dworzec Warszawa Południowa
• 13 kwietnia 1944 - śmierć Kalra Jurgensa w wyniku zamachu
• 12 stycznia 1945 - ewakuacja maszyn, urządzeń i taboru, niszczenie kolei przez Sonderkomando der Wehrmacht
• 6 lutego 1946 - pierwszy pociąg po wyzwoleniu Warszawy z Piaseczna do Dworca Południowego
• 22 marca 1946 - pierwszy pociąg po wyzwoleniu z Iwicznej do Wilanowa
• 1 maja 1946 - pierwszy pociąg po wyzwoleniu z Wilanowa do stacji Belweder
• 1 stycznia 1949 - przejęcie kolei grójeckiej przez PKP
• 1 lipca 1952 - zamknięcie i rozbiórka odcinka Rozjazd Oborski - Konstancin
• 19 lipca 1957 - zamknięcie odcinka Belweder - Wilanów
• 1958 - otwarcie bocznicy wojskowej na lotnisku w Nowym Mieście i bocznicy do stacji paliw MON w Piasecznie
• 1966 - zamknięcie ruchu pasażerskiego na linii Grójec - Jasieniec
• 1 października 1968 - zamknięcie ruchu pasażerskiego na trasie Dworzec Południowy - Dąbrówka
• 1 grudnia 1969 - likwidacja odcinka Dworzec Południowy - Dąbrówka
• 1 lutego 1970 - likwidacja odcinka Grójec - Jasieniec
•  1 sierpnia 1971 - zamknięcie i likwidacja następujących linii: Dąbrówka - Iwiczna - Piaseczno, Wilanów - Iwiczna, Piaseczno - Góra Kalwaria
• 1976 - wprowadzenie do eksploatacji wagonów transporterów
• 1 stycznia 1988 - zamknięcie ruchu osobowego na trasie Grójec - Nowe Miasto
• 1 lipca 1991 - zamknięcie przewozów pasażerskich
• 1994 - wpisanie kolei grójeckiej do rejestru zabytków województwa warszawskiego i radomskiego
• 1 września 1996 - zamknięcie ruchu towarowego
• 19 maja 1998 - powstanie Towarzystwa Restauracji Grójeckiej Kolei Wąskotorowej
• 3 października 1998 - w Piasecznie obchodzono 100-lecie kolei grójeckiej
• 4 października 1998 - uruchomienie parowozu Px48-3917, kupionego od ZNTK Piła
• 2000 - Towarzystwo Restauracji Grójeckiej Kolei Wąskotorowej przekształciło się w Piaseczyńskie Towarzystwo Kolei Wąskotorowej
• czerwiec 2002 - przekazanie przez PKP Grójeckiej Kolei Wąskotorowej władzom samorządowym powiatu piaseczyńskiego, a następnie w użytkowanie Piaseczyńskiemu Towarzystwu Kolei Wąskotorowej
• 2003 - rozpoczęcie remontu kapitalnego torowiska od Piaseczna do Tarczyna ze środków ONZ przyznanych Piaseczyńskiemu Towarzystwu Kolei Wąskotorowej
• 2004 - od początku roku zaczęto używać oficjalnie nazwy PIASECZYŃSKA KOLEJ WĄSKOTOROWA. Zdecydowano się na tę zmianę z uwagi na fakt, że całość obsługi nieruchomości, taboru i wszystkich spraw związanych z administrowaniem obiektu odbywa się w Piasecznie. 30 kwietnia 2004 roku Piaseczyńskie Towarzystwo Kolei Wąskotorowej - operator ww. kolei uzyskało licencję na przewóz osób jako pierwszy operator kolei wąskotorowych w Polsce. Pierwszy pociąg po odtworzeniu funkcjonowania kolejki.

Źródło - artykuł w Wikipedii,
autorzy: wikipedyści,
licencja: GNU FDL,